In 1955 doet de oude vesting Gorinchem (voorheen de hoeksteen in de Hollandse Waterlinie) ineens weer mee in het voorfront van de verdediging van Nederland en zelfs van de NAVO. Want in dat jaar wordt het 105 Radio Verkenning Bataljon in Gorinchem gelegerd. Zij richten eerst radiokamers in op de zolder van de Willemskazerne. In 1958 nemen zij ook het instructielokaal in Bastion 11 als radio-ontvangststation in gebruik.
Zo doet de vesting Gorinchem mee in de moderne elektronische oorlogsvoering, welke dan nog in de kinderschoenen staat, maar tegenwoordig een hoofdrol speelt. Omdat men in Gorinchem last had van door de industrie om de stad veroorzaakte storingen op de ontvangst, werd er ook wel uitgeweken naar fort Vuren.
De exacte activiteiten van het Radio Verkenning bataljon waren eigenlijk streng geheim, hun missie was het afluisteren van het radioverkeer van de Russen, de opgevangen berichten werden gedecodeerd en geanalyseerd, waarna deze werden verwerkt tot bruikbaar militair inlichtingen materiaal. |
 |
 |
Het 105e Radio Verkenning Bataljon, was vanaf 1955 in de Citadelkazerne ondergebracht en had dus radioruimten op de zolder van de Willemskazerne. Deze radio-afdeling veranderde meerdere keren van naam en werd in 1957 de 905e Radio Verkenning Compagnie, in 1959 de 894e radio Verkenning Compagnie en in 1962 de 890e Radio Compagnie. In 1965 werd het 898e Radio Bataljon opgericht, met 2 radio Compagnieën, de bestaande 890 en een nieuwe 105e Compagnie Mobiel. |
Voorbeelden van luisterposten:
An intercept section at MS-1, Vint Hill Farms, Virginia (2e Wereldoorlog).
Bainbridge Navy intercept station (2e Wereldoorlog).
RID intercept station in Scituate
Intercept station in de James Bond film Dr. No.
De gebruikte apparatuur in de loop der jaren:
radio ontvangers R-107, R-209, Collins, Hallicraft, SCR-244 en de SCR-508 en als peilinstallatie was de SCR-206 voorzien, echter later werd ook de Plath GmbH SFP 500 peiler gebruikt.
R-107
SCR-206 – bc470
Hallicrafters SX-73
Collins R-388
Collins R-390
R-209
SCR-508: BC-528, BC-538, BC-608, BC-628 of BC-683.
Plath SFP 500 peiler
RACAL RA17 kortegolfontvanger, ontvangstbereik 0,5 tot 30 MHz.
De verdediging wordt in de vesting Gorinchem dus niet meer gevoerd met vestingkanonnen, maar met kortegolfradio.
Het Radio Verkenning Bataljon gebruikte o.a. de RACAL RA17, één van de modernste en beste radio-ontvangers van die tijd. Deze ontvanger kwam in 1955 op de markt en werd waarschijnlijk ook nog in Gorinchem gebruikt.
Artikel uit het Nieuwsblad voor Gorinchem en omstreken d.d. 10-11-1967
De oostelijke wal werd als vestingwerk van “gene klasse” geheel opgeheven bij Koninklijk besluit van 9-6-1959 (stbl. 205) en daarmee was de geschiedenis van Gorinchem als vestingstad ten einde. Het militair garnizoen bleef echter nog tot 1967, toen werd ook het garnizoen geheel opgeheven. Het Radio bataljon vertrok naar Eibergen en ook de overige militaire wapenen, zoals de Genie en de Marechaussee vertrokken ook naar elders. Dat betekende het einde van de militaire rol van Gorinchem.
Kazerneplein, opheffing van het garnizoen Gorinchem. Op de achtergrond de Willemskazerne.
